İslamı nə dərəcədə bilirik?

Dekabr ayının sonu gəlməmiş artıq küçələrdə "partlayış" baş verir. Xəstə, yaşlı bilmədən az qala evin içinə də "partlama" atırlar. Özü də bunu edən uşaqlar yox, "böyük uşaqlar"dır. Hələ bir söz deyəndə "bəs şənlənməyək?" deyib səni haqsız da çıxarırlar. Soruşsanız : "Bağışlayın, hansı dinə mənsubsunuz?" Deyəcək : "Bu nə axmaq sualdır, əlbəttə, islamç müsəlmanam mən?!". Nə namazı var, nə orucu, nə də zəkatı və başqa öhdəlikləri. Bəs, bir mühəndis mühəndisəm deyəndə, deməli, bu sahənin bütün incəliklərini bilir də. Elə deyilmi? Hələ belə bir incə məsələdə-dində-daha çox diqqətli olmaq lazımdır. Mən diqqət çəkmək üçün və ya dünyaya gəlib heç vaxt ölməyəcək kimi yaşamağı düşünən, ya da öldükdən sonra heç kimə əməlləri barədə cavab verməyəcəyini düşünən "ağıllılar" haqqında danışmıram. Nə isə, çox üzr istəyirəm, siz nəyi qeyd edirsiniz? Yeni ili? yoxsa Həmrəylik bayramını? Yeni il deyirsinizsə, müsəlmanların yeni ili başlayır Məhərrəm ayının 1-i. Bəs dünən özünüzə qamçı vurub çığırıb üz gözünüzü dağıdırdınız ki?! Bəs hələ Məhərrəm ayı çıxmayıb axı?! Yaxşı, deyirlər, bəs yeni ildir, bütün günü qaraqabaq, üz-gözümüzü turşudub oturaq? Deyirəm : Niyə qarabaq? Normal gününüzü keçirin, bu qədər can-fəşanlıq niyə? Şənlənmək üçün bəhanə axtarırsınızsa, Bunu niyə yalnız "bu gün" edirsiniz? Elə başqa vaxt yığışın nəyisə qeyd edin, birini sevindirin. Bu daha yaxşıdır ki?! Aah, Həmrəylik? Hansı həmrəylik? Məgər biz həmrəyik? Bakı müsəlman şəhəri adlandırıldı Prezidentimiz tərəfindən. Onun əmrlərinə niyə məhəl qoyulmur? Bir başqa şəhərdə hicablı qızları məktəbin qapısı arxasında qoyurlar. Ya da müəllimələri işdən çıxarmaqla hədələyirlər. Həmrəylik budur? Kitablara qadağa qoyurlar. Ağzını açma! Ancaq, mağazaya bir "santa klaus" gəlir və pulsuz-parasız hədiyyə verir. Bəs nə yaxşı belə bir xeyriyyə? Hədiyyəni açırsız və "kukruz" yanında isə xristianlığı anladan kitab və ya broşura. Bu müsəlmanların arxasınca qaçıb qovmaqdansa, elə bunlara bir çarə qılın da. Həzrət-i İsa(as) bunu demirdi. O(as) Həzrət-i Muhamməd (sas)in bizə çatdırdığı Allahın mesajını eynilə insanlara çatdırırdı. Xrist yəni christ xaç deməkdir. Hz. İsa(as) ilə xaçın nə əlaqəsi? Gərək çox oxuyub, çox öyrənək! Hz.İsa(as) heç bir zaman xaça çəkilməyib, əksinə sağ-salamat Allahın dərgahına yüksəldilib. Quran-i Kərimdə Və:  Biz, Allahın elçisi Məryəm oğlu İsa əl-Məsihi öldürdük” (qatəlna), - demələridir. Halbuki onlar İsanı nə öldürdülər (ma qatəluhu), nə də çarmıxa çəkdilər (ma saləbuhu). Onlarda yalnız belə bir təsəvvür yarandı (şubbihə). Bu haqlı ixtilafda olanlar onun (şəxsən öldürülməsi) barəsində, əlbəttə, şəkk-şübhə içərisindədirlər. Onların buna dair heç bir məlumatı yoxdur. Onlar ancaq zənnə qapılırlar. Həqiqətdə onu (İsanı) öldürməmişdilər (ma qatəluhu). Xeyr (Bəl), Allah onu Öz dərgahına qaldırmışdır. Şübhəsiz, Allah yenilməz qüvvət sahibi, hikmət sahibidir! (Nisa Surəsi, 157- 158), buyurulur.Üstəlik, Hz.İsanın (as) yay fəslində dünyaya göz açdığı ehtimal olunur. Qış ayı ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. (Bu barədə sonrakı mövzularda məlumat veriləcək, inşaAllah.) Əgər isəvi demək istəyirlərsə, onda onlar 3lüyə (ata, oğul, müqəddəs ruh) yox, sadəcə bir olan Allaha itaət və səcdə etməlidirlər, ikona və ya büt qarşısında deyil, üstəlik bu büt Hz.İsaya(as) xəyanət edən və xaça çəkilən Yəhuda olduğu halda, daha dəhşətli bir mənzərə alınır. Nə isə mövzumuz bu deyil.     Xalqımızın, bütünlükdə insanların əxlaqı ilə oynamaq çox böyük günahdır, bir də bunu öz xalqımızın nümayəndələri edirsə, daha məyusedici bir haldır. Televiziya kanallarımızdan söhbət açmağa isə ehtiyac yoxdur, elə özünüz də hər şeyi bilirsiniz. Televizoru aça da bilmirik. Xəbərlərə baxmaq istəyirsən, bir əlin gözündə bir əlin "pultda" qalır. Bütün günü oxuyub "tullanmaq" bir yana, hələ bu seriallar lap canımızı boğazımıza gətirib. İbrətli "seriallar" verilsə, yenə dərd yarıdır. Axı bu millətin əxlaqıyla niyə oynayırlar. İslamı qaragüruh göstərən seriallar və ya digər pozucu xarakterli verilişlər. Sonra kriminalların ardı-arası kəsilmir. Yaxşı, ağıllı başlı insan bunlardan təsirlənməz deyirlər, axı, hər kəs eyni deyil-kimi iradəsi zəif, kimi psixoloji cəhətdən zəif-,beş barmağın beşi də eyni ola bilməz. Gənclər bir yana, son zamanlar yaşlılar yollarını azırlar.
   Bir də Novruz bayramı. Bu bayram bizim qanımıza elə işləyib ki, sanki bu bayramı qeyd etməyən günaha batır. Bizim problemimiz budur ki, dinimizi özümüz yox, başqalarından eşidərək həyata keçiririk. O başqaları da həyatları boyunca heç olmazsa, bir dəfə dini kitab oxuduqları da bəlli deyil. Üç səhifə oxuyub özlərini alim hesab edənlər və s. Novruzu islam bayramı kimi qeyd edirlər. Ancaq, Ənəs b. Malikdən — Allah ondan razı olsun-demişdir:
«Rəsulullah — sallallahu aləyhi və səlləm — (hicrətdən sonra Məkkədən) Mədinəyə gəldiklərində, Mədinəlilərin (Novruz günü ilə Mihrecan günü deyə) oynayıb-əyləndikləri iki günləri vardı. Rəsulullah — sallallahu əleyhi və səlləm -:
- Bu günlər nədir? deyə soruşdu.
Mədinəlilər:
- Biz (İslamdan əvvəl), cahiliyyət dövründən bəri bu günlərdə əylənərik, dedilər.
Bunun üzərinə Rəsulullah — sallallahu əleyhi və səlləm — belə buyurdu:
- Şübhəsiz Allah sizə, o iki günün yerinə (dünya və axirətdə) daha xeyirli olan iki bayramı: Qurban bayramı ilə Ramazan bayramını vermişdir.» (Əbu Davud; hədis nömrə: 1134. Nəsai; hədis nömrə: 1556. Albani də; "Silsilətu’l-Əhadisi’s-Sahiha"; hədis nömrə: 2021də hədisin səhih olduğunu ifadə etmişdir.)

"Hər kim, bir qövmə bənzəyərsə (onların geyindiyi kimi geyinsə, getdiyi yolda gedərsə və onların işlədiyi hərəkətləri işlərsə, günah və savab baxımından) o da onlardandır.» (Əbu Davud və Əhməd)
«Müşriklərə zidd hərəkət edin…"(Muslim; 1/222, hədis no: 259)

   Sağ olsunlar, bəzi müsəlman bacı və qardaşlarımız insanları maarifləndirmək üçün videolar da hazırlayırlar və ya tərcümə edirlər (youtube). Ancaq, bir az diqqətli olmaq lazımdır. Qarşıma bir video çıxdı "Namaz qılmayanın sonu belə olur" və burda qız qəzaya düşüb ölür. Şərhlər isə çox pis idi. Axı, ay qardaşım və ya bacım, başlıq düzgün seçilməyib. "Ölüm çox yaxındadır, aqibətimizi düşünək" və ya başqa cür (qorxuducu deyil, daha təsirli bir yol ilə) təqdim etmək olar. İnsanlar qorxu olduğu yerdən daha da qaçarlar, onları sevgiylə, mərhəmətlə dəvət etmək lazımdır. İndi dini öyrənmək üçün daha mükəmməl yollar var. Hər kəs adi həyatda, hətta internetdən belə öyrənə bilər. Yəni, həqiqətdən xəbəri olmayan bir kəs yoxdur(bu haqda daha ətraflı buraya "klik" edin). Allah-ü Təala hər kəsə bir şəkildə yol göstərir. Artıq həmin şəxsin özü yolu seçməlidir-ya doğru yola, ya da digərinə.

Mövzudan yazdıqca uzanır, ancaq insanlar cahil qalmasın, maariflənsin, İslam təkcə din deyil, həm də gözəl əxlaq, elm və aqibətimizin gözəl olması üçün bizi doğru yola aparan bir rəhbərdir. Allah qorusun bizləri, millətimizi, bütünlükdə bütün müsəlmanları! AMİN!

Qocanın istəyini yox, ehtiyacını əsas götürün!

İnsan qocalanda uşaq kimi olur deyirlər. ətrafındakılardan qayğı umur, kiminə ərk eləyir, kimindən nəsə umur, ən adi şeylərə görə yaxınlarından küsür. Bəzən elə şeylər istəyir ki, yerinə yetirmək də çətin olur...

   Orta yaşlı bir şəxs dövrünün məşhur şeyxinin yanına gəlir və deyir:

-Ustad, Quran-i Kərimdə buyurulur ki, valideynləriniz qocalanda onlara “of” belə deməyin. Ancaq, mənim qoca atam mənə elə işlər buyurur ki, bilmirəm nə edim, necə edim ki, onun qəlbi qırılmasın.

-Atan nə istəyir, oğlum?

-Biz iyirmi ildən çoxdur ki, bu şəhərdə yaşayırıq. Çox şükür, evimiz-eşiyimiz, yaxşı şəraitimiz var. Ancaq atam son illərdə tez-tez bizi tərk edib kəndə gedir. Kişi elə bil uşaq olub. Dinib-tərpənib uşaqlığndan, gəncliyindən danışır. O kənd getdikcə ona daha da doğmalaşır, onu daha çox özünə çəkir. Bir də gördün, qışın ortasında qar demir, yağış demir, səhər yerindən duran kimi torbasını yığışdırıb düşür yola. İndi yenə kənddədir, iki gün əvvəl sifariş göndərib ki, anamı da onun yanına aparım.

-İmkanın varsa, niyə aparmırsan?

-Ustad, imkanım var, ancaq anamın səhhəti imkan vermir. Səksən üç yaşı var, iki ildən artıqdır ki, yazıq arvad yataqdan qalxa bilmir. Atam eyni şeyi ötən il də məndən tələb etdi, mən də anamı aparıb onun yanına qoyub qayıtdım. Heç bir həftə keçməmiş yenidən atamdan sifariş gəldi ki, gəl ananı apar, mənə baxmağı bir yana qalsın bunun özünə baxan lazımdır. Mən də gedib gətirdim. İndi eyni şey yenidən təkrarlanır, atam ötən ilki hadisələri unudub. İsrarla məndən tələb edir ki, anamı da kəndə aparım ki, onabaxsın. İstəyirəm xanımı aparıb atamın yanında qoyum, ancaq bilmirəm ki, o da razı olar, ya yox.

-Oğlum, xanım mövzusunda sənin haqqın yoxdur ki, onu getməyə məcbur edəsən: istəsə gedər, istəməsə getməz. Bu onun haqqıdır. Yəni sən ailə başçısı olsan da, haqqın çatmır ki, həyat yoldaşından atana xidmət etməyi tələb edəsən. Üstəlik də ev-eşiyini, balalarını burada qoyub ucqar bir kəndə getməsini tələb etməyə heç haqqın yoxdur. Ancaq yoldaşın bu təklifi könüllü qəbul edərsə, yənin sənin valideynlərinə xidmət etməyi özünə bir borc, vəzifə bilərsə, bu, onun başının ucalığıdır.

   Gərək belə xanımın dəyərini biləsən, xətrini həmişə uca tutasan. Ancaq indiki vəziyyətdə sənin qarşındakı məsələ o qədər də asan deyil. Gərək yüz ölçüb-bir biçəsən. Elə edəsən ki, birinin istəyini yerinə yetirəndə başqasının haqqını tapdamayasan.

-Mənə nə məsləhət verirsiniz, necə edim? Necə edim ki, bu imtahandan ziyanla çıxmayım?

-Yaxşı olar ki, qocaların hər istəyini yerinə yetirmək mümkün olsun. Ancaq, daha yaxşısı odur ki, qoca da gərək nə istədiyini, niyə istədiyini, kimdən istədiyini yaxşı bilsin. Əgər qocanın tələbi, istədiyi reallıqla üst-üstə düşmürsə, yəni yerinə yetirmək mümkün deyilsə, onda böyüklərimizin buyruğunu əsas götürmək lazımdır: Qocanın istəyini yox, ehtiyacını əsas götürün. Sən də məsələyə bu yöndən bax. Doğrusunu axtarsan, sənin atanın xanımına yox, onun qayğısını çəkəcək bir insana ehtiyacı var. Yaxşı olar ki, sən də məsələyə bu cür yanaşasan.

   Gələn adam bir qədər düşünür və:

-Doğru buyurursunuz,ustad – deyir, getmək üçün icazə istəyir.

   Aradan on gün keçəndən sonra həmin şəx yenidən şeyxin yanına gəlir və məsələni necə həll elədiyi barədə hesabat verir:

   Sizin yanınızdan yarılan günün sabahı kəndə yola düşdüm. Atamla görüşüb hal-əhval tutandan sonra kənddəki qohumlarımızdan birinin yanına gedib vəziyyəti açıqladım və dedim ki, atama baxmağa münasib bir adam axtarıram. Mən onun aylıq haqqını ödəyim, o da hər gün gəlib atama baxsın. Həmin qohumum mənə bir adamı isnad verdi, mən də onunla danışıb razılaşdım. Adam da uzun müddətdən bəri işsiz olduğu üçün mənim təklifimi qəbul elədi. Mən onun aylıq haqqını verdim, o da belə bir qapının üzünə açıldığı üçün dönə-dönə Allaha şükür elədi. Hətta sizin üçün də dua elədi. Dedi ki, bu fikri sənin ağlına salandan Allah razı olsun! Tərifdən xoşu gəlməyən ustadın çöhrəsinə ciddi bir görkəm gəldi və belə dedi:

-Quranın əmrlərini, Peyğəmbərimizin(sas) buyruqlarını başının üstündə tutan heç vaxt ziyana düşməz. O dediklərim mənim fikrim deyildi. Peyğəmbərimizin(sas) buyruğu idi. Sən də o buyruğu səmimiyyətlə yerinə yetirdiyin üçün belə sevinirsən.

*Ailəm,2011